Η ανάδειξη της νήσου Χρυσής, στα νότια της Ιεράπετρας, για τις εκπληκτικές αρχαιότητες της, εκτός από το μοναδικό φυσικό της κάλλος, είναι ένας εφικτός στόχος!
Επίσκεψη στη νήσο Χρυσή έκαναν το πρωί της Παρασκευής, η προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Λασιθίου κ Χρύσα Σοφιανού,ο διευθυντής του Ινστιτούτου Μελέτης Προϊστορικού Αιγαίου κ Tom Brogan, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανάδειξης Αρχαιοτήτων κ Γιάννης Ροβιθάκης και ο αντιδήμαρχος καθαριότητας και περιβάλλοντος κ Αργύρης Πανταζής, επιθεωρώντας τις εργασίες καθαριότητας και στερέωσης των αρχαιολογικών ανασκαφών στον Μινωικό οικισμό που έχει βρεθεί κάτω από το Φάρο , στην παραλία Μπελεγκρίνα , απέναντι από την πόλη της Ιεράπετρας.
Ο Δήμος Ιεράπετρας και η Εφορία Αρχαιοτήτων Λασιθίου, σχεδιάζουν εργασίες ανάδειξης και προστασίας του Μινωικού οικισμού , που αποτελούσε το μεγαλύτερο και αρτιότερο κέντρο παραγωγής πορφύρας της Μεσογείου κατά τη Μινωική περίοδο πριν το 16ο αιώνα π.Χ.. Στο Κουφονήσι, στη Δημοτική ενότητα Λεύκης του Δήμου Σητείας, έχουν βρεθεί επίσης εγκαταστάσεις παραγωγής πορφύρας , οι οποίες τοποθετούνται στα Ρωμαϊκά χρόνια πριν τον 1ο αιώνα π.Χ.
«Οι ανασκαφές ξεκίνησαν στη Χρυσή πριν από 6 χρόνια, από την επίτιμη σήμερα, έφορο αρχαιοτήτων κ Βίλλη Αποστολάκου. Βρέθηκαν μερικά κτίσματα Μινωικής περιόδου κάτω από το Φάρο όπου πιστεύουμε ότι βρίσκεται θαμμένος ένας μεγάλος Μινωικός οικισμός. Έχουν βρεθεί βέβαια αμέτρητα σπασμένα όστρακα murex από την επεξεργασία των οποίων οι Μινωίτες παρήγαγαν την πορφύρα , με την οποία έβαφαν οι πλούσιοι άρχοντες της εποχής τους χιτώνες τους.
Οι εργασίες που είχαμε προγραμματίσει στην τρέχουσα περίοδο, αφορούν στον καθαρισμό και την στερέωση των αρχαιολογικών ευρημάτων του Μινωικού οικισμού , τις οποίες ολοκληρώνουμε σε μερικές μέρες, με την συνεργασία του Ινστιτούτου Μελέτης Προϊστορικού Αιγαίου που εδρεύει στην Παχιά Άμμο», μας είπε η Έφορος Αρχαιοτήτων Λασιθίου κ Χρύσα Σοφιανού.
«Ελπίζω ότι θα έχουμε τη δυνατότητα του χρόνου, να επεκτείνουμε την ανασκαφική μας έρευνα , αν βρούμε τις σχετικές χρηματοδοτήσεις, προκειμένου να φέρουμε στο φώς ολόκληρο τον Μινωικό οικισμό, από τον οποίο έχουμε βρεί μόνο κάποια κτίσματα. Το σημείο όπου κάνουμε τις ανασκαφές μας, είναι πάρα πολύ καθαρό, καθώς δεν έχουμε βρεί νεότερες εγκαταστάσεις που να έχουν καταστρέψει τα μινωικά ευρήματα. Όταν ολοκληρώσουμε την έρευνα μας , με τα έργα προστασίας που θα κάνουμε σε συνεργασία με το Δήμο Ιεράπετρας, αυτές οι αρχαιότητες θα γίνουν επισκέψιμες και η Χρυσή θα προσελκύσει κι άλλους επισκέπτες με αρχαιολογικά ενδιαφέροντα», πρόσθεσε η κ Σοφιανού.
Στα πιο πρόσφατα ευρήματα των αρχαιολόγων συγκαταλέγεται μια τεχνητή ιχθυοπαγίδα, όπου εγκλώβιζαν τα κοχύλια μέχρι να προχωρήσουν στην επεξεργασία τους. Εκτιμάται ότι αυτή την εγκατάσταση είναι πιθανόν να τη χρησιμοποιούσαν οι Μινωίτες και σαν ιχθυοδεξαμενή.
Έχουν βρεθεί επίσης μερικά τεράστια κοχύλια που χρησιμοποιούσαν για τη μεταφορά νερού , καθώς και εκατομμύρια σπασμένα μικρά κοχύλια murex , από τα οποία έβγαζαν την πολύτιμη και πανάκριβη τα χρόνια εκείνα πορφύρα .
«Για να υπάρχει ένα τόσο μεγάλο κέντρο επεξεργασίας της πορφύρας στη βόρεια πλευρά της Χρυσής , εκτιμώ ότι, θα πρέπει να υπήρχε στα Μινωικά χρόνια και ένα μεγάλο διοικητικό κέντρο, απέναντι από αυτόν τον οικισμό, δηλαδή κάπου στην αρχαία Ιεράπυτνα , απ' όπου γινόταν το εμπόριο της πορφύρας σε όλη τη Μεσόγειο. Σε κάποιο μεγάλο κέντρο γινόταν η διαχείριση όλου αυτού του πλούτου. Μένει να το βρούμε», μας είπε με νόημα η κ Χρύσα Σοφιανού.
Αξιοποίηση από τον Δήμο
Ο Δήμος Ιεράπετρας με την Επιτροπή Ανάδειξης Αρχαιοτήτων που έχει συστήσει, δραστηριοποιείται τους τελευταίους μήνες προς αυτήν την κατεύθυνση , βάζοντας ψηλά στις προτεραιότητες του, και την αξιοποίηση των αρχαιολογικών ανασκαφών στον Μινωικό οικισμό της Χρυσής.
«Εκτός από το θέμα της καθαριότητας που είναι στη δική μου αρμοδιότητα και επιθεώρησα σήμερα , είδα στην ξενάγηση που μας έκανε η κ Σοφιανού, και τα ευρήματα που έφερε στο φώς η αρχαιολογική σκαπάνη. Πραγματικά έχω μείνει με ανοικτό το στόμα, βλέποντας τις Μινωικές εγκαταστάσεις παραγωγής πορφύρας που αποκάλυψαν οι αρχαιολογικές ανασκαφές, και είμαι σίγουρος ότι, εκτός από τα άλλα έργα υποστήριξης των υποδομών του νησιού που θα κάνουμε, μετά την σχετική αδειοδότηση , όπως π.χ. την ξύλινη περίφραξη του νέου χώρου φύλαξης απορριμμάτων, θα περιφράξουμε και την αρχαιολογική ανασκαφή και θα τοποθετήσουμε τις κατάλληλες πινακίδες σε συνεργασία με τους αρχαιολόγους , προκειμένου να γίνει φιλόξενος και επισκέψιμος ο χώρος για τους Έλληνες και ξένους αρχαιόφιλους .
Έχουμε προγραμματίσει στον προϋπολογισμό του 2016 ένα κονδύλι 145000 ευρώ για διάφορα έργα στη Χρυσή, μεταξύ των οποίων είναι και η κατασκευή τουαλετών με σύστημα αυτόματης επεξεργασίας λυμάτων compact, έτσι ώστε να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες που θα απολαμβάνουν το επόμενο καλοκαίρι , όσοι επιλέξουν να επισκεφτούν το σμαραγδένιο νησί της Ιεράπετρας», μας είπε ο αντιδήμαρχος κ Αργύρης Πανταζής.
Εξόχως ενδιαφέρουσα και χρήσιμη χαρακτήρισε την επίσκεψη στη Χρυσή και ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανάδειξης Αρχαιοτήτων, συνταξιούχος εκπαιδευτικός κ Γιάννης Ροβιθάκης.
«Από αυτά που είδαμε και ακούσαμε, είμαι σίγουρος ότι , στην επόμενη τουριστική περίοδο ο Δήμος Ιεράπετρας , θα διαθέτει στη Χρυσή 4 καταπληκτικές αρχαιολογικές θέσεις. Τον Μινωικό οικισμό, την εγκατάσταση επεξεργασίας πορφύρας που ήταν η μεγαλύτερη της Μεσογείου, και χρονολογείται πριν το 1800 π. Χ., τη Μινωική πέτρινη ιχθυοπαγίδα, και τις δεξαμενές νερού που χρησιμοποιούσαν στην επεξεργασία των κοχυλιών», πρόσθεσε ο κ Γιάννης Ροβιθάκης.
Νίκος Πετάσης