Ήταν τον Απρίλιο που μας πέρασε, που είχα την ευκαιρία και τη μεγάλη χαρά να μιλήσω, και πάλι, και να παρουσιάσω, από την κοσμοπλημμυρισμένη αίθουσα του Ωδείου της πόλης μας, την τελευταία δισκογραφική δουλειά, με τον τίτλο: «Με τα φτερά της Ρίζας», του εκλεκτού συμπατριώτη μας καλλιτέχνη, ερμηνευτή και φίλου, του Σωτήρη Δογάνη, από τις Αλώνες Ρεθύμνου, για τον οποίο ο λόγος, ο δικός μου, και απόψε, παρουσιάζοντας τη νέα εκδήλωση-συναυλία, με τον εκτενέστερο τίτλο: «Με τα φτερά της Ρίζας, από το τραγούδι της Παράδοσης στον Νίκο Ξυλούρη». Η συναυλία πραγματοποιήθηκε στις 8 Αυγούστου, στην Καλή Συκιά, στο πλαίσιο των ποικίλων πολιτιστικών εκδηλώσεων που διοργανώνει, σε όλη τη διάρκεια του Αυγούστου, ο Κοινωνικός Πολιτιστικός Σύλλογος Καλής Συκιάς «Ο Τσιλίβδικας».
Η πρόεδρος τού Πολιτιστικού Συλλόγου «Ο Τσιλίβδικας», κ. Βάσω Μπαμιάκη - Κωστάκη, καλωσόρισε και άνοιξε την εκδήλωση, ενώ ο υπογράφων το παρόν σημείωμα παρουσίασε στο μουσικόφιλο κοινό το Πρόγραμμα, και τους καλλιτέχνες, τον ερμηνευτήΣωτήρη Δογάνη και την λογοτέχνιδα και ποιήτρια Άννα Μπιθικώτση, που συμμετείχε στα κείμενα και στην απαγγελία.
Ο Σωτήρης Δογάνης έχει να μας παρουσιάσει μιαν εξαιρετικά λαμπρή, πολυεπίπεδη, αλλά και προσεγμένη στις λεπτομέρειές της καλλιτεχνική πορεία, με φωνή άρρηκτα συνδεδεμένη με το ύφος του τόπου καταγωγής και των πρώτων του Δασκάλων, μεγάλων τροβαδούρων της Κρητικής Μουσικής, που προσωποποιεί τη ρίζα, σε ένα μυστηριακό κράμα στοιχείων που συνθέτουν τη γνήσια Κρητική Παράδοση, όπως αυτή αναδύεται από τα βάθη τού Βυζαντίου και φτάνει μέχρι τις ημέρες μας.
Εκτός, όμως, από την Κρητική Μουσική, ο πολυδιάστατος καλλιτέχνης Σωτήρης Δογάνης έχει διαπρέψει και παρουσιάσει δυναμικά το δικό του καλλιτεχνικό διαμέτρημα και στο έντεχνο ελληνικό τραγούδι, που, μάλιστα, χαρακτηρίζεται από ένα όλως ιδιαίτερο και ιδιότυπο ύφος μουσικής, με ιδιαίτερα ξεχωριστές έντεχνες ερμηνείες, φωτεινές, ανάλαφρες, λαμπερές, ανεπιφύλακτα δυναμικές, που κινούνται όλες πέρα από τα βάρβαρα μουσικά σχήματα, που, συνήθως, αντιπροσωπεύουν και χαρακτηρίζουν τις μέρες μας και κατακλυσμικά θολώνουν τον μουσικό ορίζοντα της εποχής μας. Την έντεχνη μουσική του ταυτότητα διακρίνει μια κίνηση ελπίδας, που αγαπά και διασώζει τα καλά ακούσματα του πενταγράμμου, προκειμένου να επιτύχει και εκφράσει συγκεκριμένους συναισθηματικούς και επικοινωνιακούς στόχους.
Το 1993 είναι η χρονιά - σταθμός για τον Σωτήρη Δογάνη, όταν γνωρίζεται με τον ερμηνευτή της «Ρωμιοσύνης», τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Συνεργάζεται, στη συνέχεια, στο πλευρό αναγνωρισμένων καλλιτεχνών του ελληνικού πενταγράμμου (Γρηγόρη Μπιθικώτση, Πόλυς Πάνου, Βίκυς Μοσχολιού, Γλυκερίας, Γιώργου Νταλάρα, Λάκη Χαλκιά) και δημιουργεί μια πορεία που το 1996 κορυφώνεται με την κυκλοφορία του πρώτου έντεχνου προσωπικού του δίσκου, με τίτλο: «Χορός η ζωή», σε στίχους της Άννας Μπιθικώτση και σε μουσική του Κώστα Νικολόπουλου, στην οποία συμμετέχει ερμηνευτικά και ο ίδιος ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ενώ, στη συνέχεια, θα ακολουθήσουν και νέες, επίσης, δισκογραφικές του δουλειές.
Όσον αφορά στη μεγαλειώδη συναυλία του Σαββάτου, ανάμεσα στα κομμάτια που ερμηνεύτηκαν περιλαμβάνονται πολλά πασίγνωστα ριζίτικα και λοιπά τραγούδια καταξιωμένων λαϊκών τραγουδιστών, όπως τα: Αγρίμια κι αγριμάκια μου, Χίλια μύρια, Κόσμε χρυσέ, Στο 'πα και στο ξαναλέω, Ζαβαρακατρανέμια, Γεια και χαρά σου Βενετιά, Αυτό τον κόσμο τον καλό, Χρώματα κι αρώματα, Ερωτόκριτος (Αποχαιρετισμός), Τζιβαέρι Μπήκαν στη πόλη οι οχτροί κ.ά.
Ο Σωτήρης Δογάνης, με τη συναυλία του αυτήν, είναι γεγονός ότι μπόρεσε να φανερώσει την ψυχή μιας μουσικής λυτρωτικής, που δίνει όνειρα κι ελπίδες τόσο στενά συνυφασμένες με τις λαχτάρες, τις πίκρες, τα αιτήματα και τις αγωνίες του ελληνικού και μάλιστα του κρητικού λαού όλων ανεξαιρέτως των κοινωνικών τάξεων και διαστρωματώσεων. Η μουσική του Σωτήρη Δογάνη στάθηκε και διαπραγματεύτηκε με έναν εκπληκτικό και συναρπαστικό τρόπο την επιμονή του για την καλλιτεχνική ελευθερία και την αναζήτηση της ονειρικής διάστασης του ανθρώπινου συναισθήματος. Τα τραγούδια αποδόθηκαν κατά τρόπο μοναδικό.περνούσαν από στιγμές έντασης σε χαμηλόφωνες φράσεις εξαιρετικής λεπτότητας, αποδίδοντας με σαφήνεια, νεύρο και λυρισμό το μήνυμα και αποδεικνύοντας τη μεθυστική παρτιτούρα από, τουλάχιστον, δυο δεκάδες, συνολικά, τραγούδια.
Έπαιξαν οι μουσικοί: Κώστας Σκουλάς (λύρα - λαγούτο - τραγούδι), Μηνάς Μπαμπάτσης (λαγούτο - μαντολίνο), Ζαχαρίας Δραμουντάνης (μπάσο), Μανώλης Σμαργιαννάκης (δωδεκάχορδη κιθάρα). Όλοι τους αποδείχτηκαν άριστα εξοικειωμένοι με τη συγκεκριμένη μουσική κουλτούρα. Γι' αυτό και απέδωσαν τη μουσική με μοναδική τέχνη, που συνάρπασε το πολυπληθές κοινό και διασφάλισε την ποιότητα του αποτελέσματος.
Αυτός, αγαπητοί μου, με λίγα λόγια, είναι ο ερμηνευτής Σωτήρης Δογάνης, που, παρά το γεγονός ότι, όπως έχουμε, ήδη, επισημάνει, έχει επιτυχώς προσχωρήσει και στο έντεχνο ποιοτικό τραγούδι, πλάι σε μεγάλα ονόματα του χώρου, όμως, εξίσου επιτυχώς, παραμένει τόσο ο πολυτάλαντος ερμηνευτής της εκκλησιαστικής μας μουσικής παράδοσης, όσο και ο αυθεντικός εκφραστής της κρητικής παραδοσιακής μουσικής.
Σε κάθε περίπτωση η βραδιά κύλησε όμορφη, απολαυστική, ανάλαφρη, γεμάτη χάρη και κομψότητα, είτε η βασική διάθεση της μουσικής ήταν δοξαστική -δηλαδή εκ των πραγμάτων εξωστρεφής και γιορταστική- είτε λυρική και υμνητική και συνέβαλε αποφασιστικά στην ποιότητα του όλου αποτελέσματος. Αγαπητέ φίλε, Σωτήρη, θερμά σε ευχαριστούμε για ό,τι ωραίο μας χάρισες στην τελευταία συναυλία, του Σαββάτου, και μας έχεις, περαιτέρω, μέχρι σήμερα, χαρίσει. Να έχεις υγεία και δύναμη, γιατί στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, να ξέρεις, η μουσική σου είναι βάλσαμο παρηγοριάς στις καρδιές όλων μας και τη χρειαζόμαστε!!!
