myKriti.gr

"Βόμβα" στη θαλάσσια περιοχή του Ηρακλείου αποτελούν... χιλιάδες τόνοι ανεπεξέργαστων λυμάτων που πέφτουν σε 24ωρη βάση κοντά στις ακτές από το βράδυ της μεγάλης καταστροφής του Βιολογικού Καθαρισμού της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης Ηρακλείου, ασταμάτητα, και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει μέχρι πότε.

Χημικά απόβλητα - δηλαδή βαρέα μέταλλα - αλλά και βοθρολύματα μολύνουν τη θάλασσα. Τουλάχιστον από το σημείο εκβολής του αγωγού της ΔΕΥΑΗ στην περιοχή του Λίντο, στην ευρύτερη περιοχή των Ληνοπεραμάτων και στην περιοχή του λιμανιού, υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία από την κατανάλωση τυχόν μολυσμένων ειδών, όπως οστρακοειδών και αχινών. Τον κίνδυνο τον αναφέρει η ίδια η Περιφέρεια Κρήτης, διατάσσοντας «μέχρι νεωτέρας» την απαγόρευση της κολύμβησης και της αλιείας σε απόσταση μόλις δύο ναυτικών μιλίων!

Από τη νύχτα της μεγάλης καταστροφής, την Τρίτη 13 Ιανουαρίου, τα ηλεκτρολογικά συστήματα του Βιολογικού Καθαρισμού της ΔΕΥΑΗ έχουν βγει... off και ο Δήμος Ηρακλείου έχει επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου προκειμένου να αποκαταστήσει τις βλάβες όσο γίνεται πιο γρήγορα, με την πιο αισιόδοξη όμως πρόβλεψη από την πλευρά της ΔΕΥΑΗ να κάνει λόγο για τουλάχιστον ένα δεκαήμερο μέχρι να ξαναδουλέψουν οι μηχανές και να ξαναξεκινήσει η επεξεργασία των λυμάτων. Μέχρι τότε, αυτές οι τεράστιες ποσότητες των λυμάτων που διοχετεύονται στις εγκαταστάσεις της Επιχείρησης φεύγουν αμέσως όπως είναι, χωρίς καμία επεξεργασία, με κατεύθυνση τη θάλασσα, ανοιχτά του Λίντο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το θαλάσσιο οικοσύστημα, δηλαδή την ποιότητα του νερού και τη ζωή των οργανισμών και των ψαριών που ζουν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Και όλα αυτά σε απόσταση αναπνοής από την πόλη του Ηρακλείου, με τους κινδύνους να είναι ορατοί και οι οποίοι θα μεγαλώνουν όσο προστίθενται μέρες στο χρόνο που απαιτείται μέχρι την αποκατάσταση της πολύ μεγάλης ζημιάς, άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ, σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς της διοίκησης της ΔΕΥΑΗ.

Η απαγόρευση

Έτσι χθες, ο αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Ευριπίδης Κουκιαδάκης εξέδωσε απαγόρευση κολύμβησης και αλιείας για την περιοχή από τα Ληνοπεράματα μέχρι το λιμάνι του Ηρακλείου και για απόσταση δύο μιλίων από τη στεριά. Όπως αναφέρει η απαγόρευση, «με απόφαση του αντιπεριφερειάρχη Ηρακλείου Ευριπίδη Κουκιαδάκη και μετά από εισήγηση της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας Π.Ε. Ηρακλείου, για την προστασία της δημόσια υγείας, απαγορεύονται η κολύμβηση και η αλιεία ψαριών, εδώδιμων οστρακοειδών και εχινοδέρμων (αχινών) στη θαλάσσια περιοχή του κόλπου Ηρακλείου από τα Ληνοπεράματα δήμου Μαλεβιζίου έως το λιμένα Ηρακλείου και σε απόσταση 2 ναυτικών μιλίων από την ακτή, λόγω απόρριψης διαμέσου του υποθαλάσσιου αγωγού του βιολογικού καθαρισμού Ηρακλείου ανεπεξέργαστων αστικών λυμάτων σε αυτόν.

Στις περιοχές όπου απαγορεύεται η κολύμβηση επιβάλλεται να τοποθετηθούν πινακίδες με την ένδειξη "Νερά ακατάλληλα για κολύμβηση" με τη φροντίδα των αρμόδιων φορέων (ΟΤΑ, Λιμενικών Ταμείων) και με την επίβλεψη των λιμενικών Αρχών.

Η παρούσα απαγόρευση ισχύει μέχρι εκδόσεως νεότερης απόφασης, μετά από εισήγηση της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας Π.Ε. Ηρακλείου, και αφού πραγματοποιηθούν οι απαιτούμενοι έλεγχοι και ληφθούν υπόψη τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων των δειγμάτων του θαλάσσιου ύδατος, μετά την αποκατάσταση της λειτουργίας της μονάδας ΕΕΑ του Δήμου Ηρακλείου».

Για να κατανοήσει κάποιος τη σοβαρότητα της κατάστασης, αρκεί να αναλογιστεί πόσος αγώνας γίνεται κατά καιρούς από ανθρώπους που ασχολούνται με το περιβάλλον, για τις περιπτώσεις που σε κάποια περιστατικά ο Βιολογικός χαλάει και για λίγο χρονικό διάστημα πέφτουν στη θάλασσα ανεπεξέργαστα τα λύματα από διάσπαρτους αγωγούς μέσα στο λιμάνι του Ηρακλείου και αλλού, σκόπιμα λόγω προσωρινής αδυναμίας στην επεξεργασία τους. Πόσω μάλλον τώρα που για πολλές μέρες και για ολόκληρα 24ωρα θα γίνεται αυτό στη θαλάσσια περιοχή κοντά στις ακτές του Ηρακλείου!

Προστασία... ελάχιστη

«Αυτά τα δύο μίλια είναι μία ζώνη ελάχιστης προστασίας», τονίζει κατηγορηματικά στη "Νέα Κρήτη" ο ιχθυολόγος και μέχρι πρόσφατα μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ηρακλείου Γιώργος Τίγκιλης. «Είναι ένα μέτρο άμεσης προληπτικής αποφυγής αλιείας προϊόντων και αλιευμάτων που μπορεί να έχουν πάνω τους κάποια βαριά μέταλλα, κάποια στοιχεία τα οποία καλό είναι να αποφεύγονται», λέει στη "Νέα Κρήτη" ο γνωστός επιστήμονας. «Είναι σίγουρα κάτι σοβαρό, με την έννοια ότι επιβαρύνεται το υδάτινο περιβάλλον στην περιοχή και κυρίως για οργανισμούς οι οποίοι είναι "εβραίοι". Δηλαδή δεν απομακρύνονται από την περιοχή. Και άρα συσσωρεύονται πάνω τους οι επικίνδυνοι ρίποι. Δε μιλάμε τόσο για τα ψάρια τα οποία κολυμπάνε και φεύγουν, όσο για προϊόντα και αλιεύματα τα οποία κινούνται σε μικρές ζώνες. Όπως για παράδειγμα οι αχινοί και τα οστρακοειδή. Όμως γενικά στην Κρήτη δεν έχουμε οστρακοειδή, που είναι το νούμερο ένα κίνδυνος για τέτοιες καταστάσεις. Κι έτσι, αναπόφευκτα μιλάμε περισσότερο για τους αχινούς, τους οποίους κανείς δεν ξέρει πότε και πώς θα τους καταναλώσει», σύμφωνα με τον Γιώργο Τίγκιλη.

Στο ερώτημά μας τι χρονικά περιθώρια έχουμε για να μην αντιμετωπίσουμε πολύ σοβαρές καταστάσεις, ο ιχθυολόγος δηλώνει: «Αυτό είναι πολύ σχετικό. Και για το λόγο αυτό οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν την υποχρέωση να μετρούν τα νερά για να βλέπουν την κατάσταση και να διατηρήσουν τα απαγορευτικά μέτρα για όσο χρειαστεί».

Απόγνωση ψαράδων

Χθες το βράδυ, ο πρόεδρος των επαγγελματιών αλιέων του νομού Μανόλης Μαντζαράκης εξέφρασε στην εφημερίδα μας την έντονη ανησυχία του για την υπόθεση αυτή, καθώς πλήττει οικονομικά τον κλάδο του και τόνισε πως εδώ και μήνες, λόγω των κακών καιρικών συνθηκών, το πρόβλημα επιβίωσης του κλάδου των ψαράδων έχει γίνει πολύ σοβαρό. «Ενημερωθήκαμε για την απόφαση αυτή. Επικοινώνησα με τον πρόεδρο της ΔΕΥΑΗ και με διαβεβαίωσε ότι σε μια βδομάδα πρέπει να έχει αποκατασταθεί η ζημιά. Αλλά το κακό είναι ότι με την απαγόρευση της αλιείας θα αντιμετωπίσουμε πολύ σοβαρό πρόβλημα. Είμαστε στα όρια της κατάρρευσης. Και δεν ξέρουμε και τι ακριβώς προβλέπεται».

Ο κ. Μαντζαράκης εκφράζει την απορία του σχετικά με την ακτίνα που οριοθετείται. «Και δεν ξέρουμε και ποιος μπορεί να το οριοθετήσει αυτό. Προς το παρόν λέει ότι απαγορεύεται το ψάρεμα στον κόλπο της Παντάνασσας. Και μπορεί να πάμε και μέχρι την άκρια του αεροδρομίου ή και στο Κακό Όρος. Δεν ξέρω ποιος θα το προσδιορίσει τελικά αυτό. Εγώ πάντως ζήτησα να μας ενημερώσουν με μεγαλύτερη σαφήνεια και πιο λεπτομερώς για τα όρια μέχρι τα οποία δε θα μπορούμε να ψαρεύουμε κι εμείς πραγματικά εννοείται ότι δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να μην υπακούσουμε».

Σύμφωνα με τον ίδιο, «εμείς μετά το τηλέφωνο που δεχτήκαμε από το Λιμεναρχείο οφείλουμε να υπακούσουμε. Και τι θα κάνουμε τελικά για ζήσουμε; Έχουμε δυο μήνες καταιγίδες, φουρτούνες... Έχουμε καταρρεύσει. Δεν έχουμε να πάρουμε ούτε τα αναγκαία για τις οικογένειές μας». Πάντως, ο ίδιος συμφωνεί ότι «οι αχινοί είναι αυτοί που θα αντιμετωπίσουν τη μεγαλύτερη ζημιά. Δε θα μείνει κανένας. Γιατί αυτά είναι και τοξικά απόβλητα. Αν ήταν σκέτα λύματα, δε θα υπήρχε πρόβλημα».

Τουλάχιστον 10 μέρες για την αποκατάσταση των ζημιών

«Μετράμε τα 24ωρα. Κάθε μέρα που περνάει προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε τη βλάβη αλλά δεν είναι εύκολο, θα χρειαστεί τουλάχιστον ένα δεκαήμερο ακόμη», λέει στη "Νέα Κρήτη" ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΗ Νίκος Φακουρέλης. «Αλλά πρόκειται για ζημιές σε πίνακες μεγάλης ισχύος που δεν μπορούν να φτιαχτούν αν δεν εξατμιστεί κάθε σταγόνα νερού από αυτούς», λέει χαρακτηριστικά. «Εγώ πιστεύω ότι, για να δουλέψει ξανά σωστά ο Βιολογικός, θα μας πάρει ίσως μία βδομάδα ακόμα, μπορεί και παραπάνω», πρόσθεσε ο κ. Φουκουρέλης, τονίζοντας πως πρόκειται για ζημιά που φτάνει τουλάχιστον το 1 εκατομμύριο ευρώ. «Είμαστε όλοι επί ποδός και δε θα φύγουμε από 'δω αν δεν την αποκαταστήσουμε. Τέτοια καταστροφή δεν έχει προηγούμενο για την Επιχείρησή μας, αφού δεν έχει ξαναγίνει τέτοια θεομηνία», όπως λέει.

Άκρως επικίνδυνα

Εκτός από τον αγωγό του Βιολογικού του Ηρακλείου, όμως, στη θάλασσα καταλήγουν τα λύματα των περισσότερων περιοχών της υπαίθρου σε ολόκληρη την Κρήτη.

Και για να κατανοήσουμε τι σημαίνει αυτό, θα πρέπει να μεταφέρουμε τα αποτελέσματα ερευνών των ειδικών επιστημόνων, που επισημαίνουν ότι τα βοθρολύματα μπορεί να περιέχουν: Παθογόνους μικροοργανισμούς όπως βακτήρια (π.χ. σαλμονέλα), πρωτόζωα (π.χ. γιάρδια και κρυπτοσπορίδιο) και ιούς (π.χ. ηπατίτιδα Α, εντεροϊούς), που αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία στην περίπτωση που μολυνθεί το πόσιμο ή το θαλασσινό νερό.

Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι ακόμα και σε χαμηλές συγκεντρώσεις. Για παράδειγμα, οι ιοί εντερικής προέλευσης μπορεί να είναι μολυσματικοί σε συγκεντρώσεις από 1 έως 10 σωματίδια, ενώ ένα μολυσμένο άτομο με ιούς μπορεί να αποβάλλει από 103-109 σωματίδια ιών ανά γραμμάριο κοπράνων. Θρεπτικά συστατικά (όπως νιτρικά, φωσφορικά) που μπορεί να δημιουργήσουν αύξηση αλγών και ευτροφισμό στα νερά που καταλήγουν. Χημικές ουσίες όπως απορρυπαντικές ουσίες. Αυξημένο αριθμό διαλυμένων σωματιδίων. Ογκώδη στερεά αντικείμενα.

Πολλά τα ερωτηματικά για τις ζημιές στη ΔΕΥΑΗ

Στο μεταξύ, πολλά ερωτηματικά αιωρούνται στην κοινή γνώμη για τις μεγάλες καταστροφές που υπέστη η ΔΕΥΑΗ, καθώς δεν προστάτευσε τις εγκαταστάσεις, τα γραφεία, αλλά ακόμα και τα αυτοκίνητα το τοιχίο που υπάρχει στην πλευρά όπου βρίσκεται ο Βιολογικός Καθαρισμός.

Όπως πληροφορηθήκαμε, μάλιστα, το νερό που κατέστρεψε τα πάντα μπήκε κάτω από το τοιχίο. Γιατί συνέβη αυτό; Μήπως υπήρχε ανάγκη ενίσχυσης σε περίπτωση πλημμύρας; Ήταν ή όχι γνωστό σε υπαλλήλους και στελέχη της ΔΕΥΑΗ εδώ και μερικά χρόνια; Και αποτελεί κακοτεχνία ή ήταν αποτέλεσμα της σφοδρής θεομηνίας;

Ένα επίσης εύλογο ερώτημα που απασχολεί την κοινή γνώμη και θα πρέπει να απαντηθεί από τους αρμοδίους είναι πώς και γιατί τη νύχτα της μεγάλης πλημμύρας δεν έγινε δυνατή τουλάχιστον η διάσωση των αυτοκινήτων της Επιχείρησης;

Όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, τουλάχιστον 30 ή και περισσότερα αυτοκίνητα καταστράφηκαν από το νερό που έφτασε στους χώρους της Επιχείρησης, γύρω στα 2 μέτρα.

Δε βρέθηκαν κάποιοι να αντιληφθούν ή να προβλέψουν την καταστροφή αυτή και να απομακρύνουν τα οχήματα; Πρόκειται ακόμα και για τράκτορες που χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά της λυματολάσπης και βέβαια των μικρών αυτοκινήτων τύπου κλούβας, που χρησιμοποιούσαν οι υπάλληλοι για να επισκέπτονται τις περιοχές που ανήκουν στη ΔΕΥΑΗ και να καταγράφουν την κατανάλωση του νερού. Αλλά και άλλα μικρότερα αυτοκίνητα, που υπήρχαν για τις ανάγκες της ΔΕΥΑΗ. Όλα τα αυτοκίνητα έχουν μεταφερθεί στο συνεργείο. Ενώ όπως πληροφορηθήκαμε, άλλα έχουν πάθει ζημιές μερικών χιλιάδων ευρώ και άλλα έχουν καταστραφεί εντελώς.

Εξάλλου, όταν πρόκειται για εγκαταστάσεις όπου καταλήγουν καθημερινά τεράστιες ποσότητες λυμάτων για να τύχουν επεξεργασίας και να διοχετευτούν στη θάλασσα, τότε πώς γίνεται και δεν υπήρχε ένα "σχέδιο β" σε περίπτωση θεομηνίας; Άλλωστε μιλάμε για τη Φοινικιά και τους Μαλάδες. Αν δεν θεωρούνται αυτές ως περιοχές ευάλωτες και ανά πάσα στιγμή επικίνδυνες να πλημμυρίσουν λόγω του Δρακουλιάρη και της γεωγραφικής τους θέσης και ιδιομορφίας, τότε ποιες άλλες θα μπορούσαν να θεωρούνται ως τέτοιες;

Χριστόφορος Παπαδάκης

ΠΗΓΗ: neakriti.gr